3-3-2 شورش محمد زمان ميرزا تيموري (920 ق) 

محمد زمان ميرزا فرزند بديع الزمان ميرزا بود. پس از مرگ سلطان حسين بايقرا، دو فرزندش بديع الزمان ميرزا و مظفر حسين ميرزا حكومت را در دست گرفتند و در سال 911 ق در هرات خطبه به نام هردو خوانده شد؛ و نام هردو را روي سكه ها نقش كردند و شهر هرات را پايتخت خود كردند. ولي پس از مدتي شاهزادگان تيموري از مظفر ميرزا اطاعت نكردندو دم از استقلال زدند و هر كدام بخشي از قلمرو تيموري را متصرف شدند. اين اختلافات زمينه را براي پيشرفت ازبكان در منطقه فراهم كرد. شيبك خان كه از مدتها قبل پيشروي را شروع كرده بود به سمت خراسان حركت كرد و در اين درگيري ها به استثناي بديع الزمان ميرزا، كليه شاهزادگان تيموري كشته شدند. بديع الزمان ميرزا به شاه اسماعيل صفوي پناهنده شد.[1]

با ورود شيبك خان در سال 914 ق به استر آباد، بديع الزمان ميرزا فرزندش محمدزمان ميرزا را نزد عمويش فريدون حسين ميرزا در قلعه دامغان فرستاد و خود به آذربايجان فرار كرد. شيبك خان پس از استر آباد به سوي قلعه دامغان حركت كرد و در مدت دو روز آن قلعه را محاصره كردند و در همين زمان محمد زمان ميرزا فرستاده اي نزد شيبك خان فرستاد و از او امان خواست و شيبك خان از خون آن دو درگذشت. محمد زمان ميرزا از شيبك خان اجازه رفتن به آذربايجان گرفت و لي فريدون حسين ميرزا بدون اجازه شيبك خان به اطراف رود اترك فرار كرد و محمد زمان ميرزا پس از خلاصي از دست ازبك ها به آذر بايجان نزد شاه اسماعيل صفوي پناهنده شد.[2]

محمد زمان ميرزا تا سال 920 ق در تبريز بسر مي‌برد و در اين سال پس از حمله سلطان سليم به آدربايجان به بهانه اي از رفتن به جنگ خود داري كرد و در تبريز ماندو زماني كه خبر پيروزي سلطان سليم به آذربايجان رسيد ازفرصت استفاده كرده با سي چهل نفر از افراد وفادار خود از آذربايجان به سوي خراسان حركت كرد.[3] محمد زمان ميرزا به استرآباد رفته و حاكم آنجا پير غيب طالش را از آنجا فراري داده شهر را متصرف شد. در همين زمان برون سلطان تكلو حاكم اسفراين به همراه خواجه مظفر بتكچي جهت دفع او به آن سوي حركت كردند و در گرگان به ميرزا محمد زمان جنگ كرده او را شكست دادند ومحمد زمان ميرزا از آنجا به سوي غرجستان فرار كرد. حاكم آنجا امير اردوشاه از امراي بديع الزمان ميرزا بود و با او همراه شد[4]

برگرفته شورش‌هاي داخلي ايران در عهد صفويه-

محسن كريمي

تبديل پايان نامه به كتاب